Wiedza na temat form oszczędzania energii w wyniku akcji informacyjnej wzrosła prawie dwukrotnie w porównaniu do stanu z ubiegłego roku. Wykazały to badania społeczne przeprowadzone w ramach kampanii „Inteligentne sieci energetyczne – dla domu, środowiska i gospodarki”.

Zakończył się II etap badań społecznych konsumentów energii, realizowanych w dwóch budynkach demonstracyjnych w Kaliszu w ramach kampanii „Inteligentne sieci energetyczne – dla domu, środowiska i gospodarki”. Jego wyniki wskazują, że w porównaniu do wyników I etapu z września i października 2013 r., pod wpływem działań edukacyjnych o prawie 50 proc. wzrosła świadomość i wiedza respondentów na temat form oszczędzania energii.

Badania społeczne były elementem działań edukacyjno-badawczych prowadzonych od jesieni zeszłego roku w dwóch budynkach demonstracyjnych, w których zainstalowane zostały liczniki zdalnego odczytu energii – tzw. liczniki inteligentne, będące jednym z elementów inteligentnej sieci energetycznej (ISE). Pierwszy etap badań odbył się we wrześniu i październiku zeszłego roku. Objął on 425 gospodarstw domowych i dotyczył postaw konsumentów energii, zagadnień związanych z inteligentnymi licznikami, użytkowaniem sprzętu AGD oraz akcją edukacyjną. W marcu 2014 roku rozpoczęto II etap badań na próbie 386 gospodarstw domowych.

W międzyczasie – od października 2013 r. do marca 2014 r. połowa uczestniczących w projekcie gospodarstw domowych została objęta akcją informacyjną. Ich mieszkańcy otrzymywali m.in. broszury i ulotki z informacjami na temat sposobów oszczędzania energii elektrycznej oraz redukcji zużycia energii przy wykorzystaniu możliwości, jakie dają inteligentne liczniki. Porównanie wyników obydwu etapów daje możliwość zbadania nie tylko stanu wiedzy i świadomości ekologicznej konsumentów energii, lecz także skłonności konsumentów do zmiany nawyków pod wpływem działań informacyjno-edukacyjnych.

Wyniki II etapu badań wskazują, że w porównaniu z I etapem badania zdecydowanie wzrósł odsetek uczestników badania świadomych co do ilości zużywanej przez nich energii – z 7 proc. do ponad 56 proc. Jednocześnie z 7 proc. do ponad 24 proc. powiększył się odsetek badanych, którzy przyznali, że zużywają za dużo prądu.

W II etapie badania okazało się też, że w ciągu kwartału poprzedzającego badanie, badani najczęściej kontrolowali właśnie zużycie energii – zadeklarowało tak aż 86,5 proc. ankietowanych. Mniej osób kontrolowało zużycie innych mediów: wody i gazu, a także ilość rozmów telefonicznych (odpowiednio ok. 73, 70 i 70 proc.). Wzrósł także odsetek osób, które deklarowały, że potrafią obniżyć koszty energii (z 84 proc. do 87 proc.), byłyby skłonne zmienić nawyki związane z użytkowaniem energii elektrycznej (z prawie 44 proc. do prawie 50 proc.) i uważały, że mają bezpośredni wpływ na rachunek za energię (z ponad 71 proc. do ponad 77 proc.)

Optymistycznie prezentują się również wyniki dotyczące rzeczywistych działań podejmowanych przez konsumentów w celu oszczędzania energii. Najbardziej –  z 67 proc. do prawie 76 proc. – wzrosła ilość osób, które wymieniły żarówki na energooszczędne, a także osób deklarujących, że po naładowaniu sprzętu wyłączają ładowarkę z sieci  – z prawie 78 proc. do 83,5 proc. Najczęściej deklarowanym działaniem prooszędnościowym pozostało unikanie niepotrzebnego włączania światła (nieznaczny wzrost z ponad 93 proc. w I etapie badań do prawie 95 proc. w II etapie). Odsetek respondentów, którzy nie potrafili lub nie chcieli określić, jak oszczędzają energię, spadł z ponad 10,5 proc. do 4 proc.
Co ciekawe, pytani o przydatność otrzymanych podczas akcji informacyjnej materiałów edukacyjnych, respondenci w większości (69 proc.) ocenili je jako przydatne, a aż 72 proc. zadeklarowało, że korzysta z nich na co dzień.

– Porównując wyniki obydwu etapów należy pamiętać, że zmiana nawyków jest procesem trudnym i długotrwałym. Być może brak radykalnej zmiany nawyków wśród badanych jest sygnałem dla dostawców energii, że tego typu akcja edukacyjna powinna być bardziej rozciągnięta w czasie – komentuje Andrzej Pazda, Dyrektor Biura Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE), które jest głównym organizatorem kampanii „ISE – dla domu, środowiska i gospodarki. – Wysoki odsetek osób, które deklarują korzystanie z otrzymanych podczas akcji informacji wskazuje jednoznacznie, że konsumenci energii mają dużą potrzebę bycia edukowanymi w zakresie korzystania z energii elektrycznej.

Wyniki II etapu badania sugerują także, że edukacja konsumentów energii potrzebna jest niekiedy w dość podstawowych aspektach, takich jak samo posiadanie licznika zdalnego odczytu czy możliwość kontrolowania zużycia energii przez Internet. W I etapie badań okazało się, że część respondentów w ogóle  nie wiedziała, że korzysta z inteligentnego licznika energii (7 proc. ankietowanych), lub nie była tego pewna (4 proc.). Świadomość posiadania takiego licznika miało 75 proc. badanych. W II etapie badań odsetek ten wzrósł do 88 procent. Ponad dwukrotnie wzrósł natomiast odsetek osób korzystających z portalu internetowego pozwalającego na kontrolowanie zużycia energii (z 6 proc. do 15 proc.) oraz osób, które zamierzają z niego korzystać (z 7 proc. do 15 proc.). Do zaledwie 1 proc (z 23 proc. w I etapie) spadł natomiast odsetek badanych, którzy nie mieli świadomości istnienia takiego portalu.

Badania w budynkach demonstracyjnych w Kaliszu odbyły się w ramach kampanii edukacyjno-informacyjnej „ISE – dla domu, środowiska i gospodarki”.  Głównym organizatorem kampanii jest Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE), które działa we współpracy z podmiotami skupionymi w ramach Warsztatów Rynku Energetycznego - WRE. Podmioty te to między innymi Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych, Operator Systemu Przesyłowego, Towarzystwo Obrotu Energią i Urząd Regulacji Energetyki. Realizacja kampanii dofinansowana jest ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu Edukacja Ekologiczna. Więcej informacji  o kampanii znaleźć można na powstałej w ramach projektu stronie www.mojaenergia.pl