Chcąc ubiegać się uprawnienia elektryczne, grzewcze lub gazowe warto wziąć pod uwagę do wykonywania jakiego rodzaju prac będą nam one potrzebne. Od tego zależy bowiem rodzaj egzaminów, do których przystąpimy. Niezależnie od grupy uprawnień – G1, G2 czy G3 – można ubiegać się o uprawnienia eksploatacji i/lub dozoru. Na czym polega różnica?

O uprawnienia eksploatacyjne ubiegamy się wtedy, kiedy wykonywane przez nas prace polegają na obsłudze, konserwacji, remoncie, montażu lub czynnościach kontrolno-pomiarowych w urządzeniach, instalacjach i sieciach – elektrycznych, energetycznych lub gazowych - wyszczególnionych w świadectwie kwalifikacyjnym E w postaci punktów od 1 do 10*.

By nieco rozjaśnić, co ustawodawca** miał na myśli definiując „obsługę”... Przez obsługę rozumie się wszystkie codzienne czynności wykonywane w ramach obowiązków służbowych, które mają wpływ na zmianę parametrów pracy obsługiwanych przez nas urządzeń, instalacji i sieci przy jednoczesnym zachowaniu zasad bezpieczeństwa i wymagań ochrony środowiska. Przez konserwację rozumie się natomiast wszystkie czynności związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci. Remonty to z kolei czynności związane z usuwaniem wszelkiego rodzaju usterek i uszkodzeń urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego. Pod pojęciem montażu kryją się czynności niezbędne do instalowania i przyłączania urządzeń, instalacji i sieci elektrycznych, grzewczych bądź gazowych. Prace kontrolno-pomiarowe to zaś wszystkie czynności niezbędne do dokonania oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej zarówno urządzeń, jak i instalacji oraz całych sieci.

Zatem, jeśli będziemy wykonywać wyżej wymienione prace, powinniśmy posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym E (eksploatacyjnym). Świadectwo takie, które ma formę papierowej, imiennej książeczki, uzyskuje się zdając państwowy egzamin eksploatacji przed uprawnioną do tego komisją kwalifikacyjną. By móc należycie przygotować się do egzaminu na uprawnienia elektryczne, energetyczne i/lub gazowe organizowane są kursy elektroenergetyczne. Kursy SEP proponowane przez eMKa Szkolenia odbywają się w trzech formach – stacjonarnej, online w postaci wideokonferencji oraz poprzez samokształcenie. Niezależnie od formy kursu szkolenie kończy się państwowym egzaminem przed komisją kwalifikacyjną.

Czy w takim razie są uprawnienia dozorowe?

Uprawnienia dozorowe SEP potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym D wymagane są od osób kierujących i sprawujących nadzór nad osobami wykonującymi prace eksploatacyjne w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym. Uprawnienia dozoru powinni posiadać również ci pracownicy techniczni, którzy sprawują nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci.

Uwaga! Jeśli nadzorujemy prace eksploatacyjne innych osób i jednocześnie sami wykonujemy tego typu czynności, wówczas powinniśmy posiadać zarówno uprawnienia eksplantacji, jak i dozoru (E i D).

*Punkty od 1 do 10 określają urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne, z którymi może pracować osoba posiadająca uprawnienia. I tak, np. w przypadku uprawnień elektrycznych G1, będą to:

1. urządzenia prądotwórcze przyłączone do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na wysokość napięcia znamionowego

2. urządzenia, instalacje i sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV

3. urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV

4. zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kW

5. urządzenia elektrotermiczne

6. urządzenia do elektrolizy

7. sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego

8. elektryczna sieć trakcyjna

9. elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym

10. aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji, sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji wymienionych w powyższych punktach

**Ustawodawca, to w tym przypadku Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, który w rozporządzeniu z 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. poz. 828, z późn.zm.), określa m.in. rodzaje prac i stanowisk, przy których wymagane jest posiadanie świadectw kwalifikacyjnych eksploatacji/dozoru.