Okresowy przeglądy instalacji elektrycznych mają kluczowe znaczenie dla zagwarantowania sprawności poszczególnych urządzeń technicznych oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pod względem ryzyka pożarowego. Zgodnie z polskim prawem budowlanym obowiązek przeprowadzenia tego typu kontroli spoczywa na właścicielach i zarządcach nieruchomości.

Zgodnie z literą prawa

Art. 62.1 ustawy z dn. 7 lipca 1994 roku, Prawo budowlane mówi, że: obiekty budowlane powinny być poddawane przez właściciela lub zarządcę okresowej kontroli, która musi się odbywać przynajmniej raz na 5 lat i polegać na zweryfikowaniu stanu technicznego całego obiektu budowlanego, a także estetyki obiektu oraz jego otoczenia. Kontrola powinna obejmować również badanie instalacji elektrycznej, w tym stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, a także oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

Obowiązek przeprowadzenia okresowych przeglądów instalacji elektrycznych spoczywa na właścicielu lub zarządcy danego obiektu budowlanego. Tego typu przeglądami objęte są również budynki o przeznaczeniu zagrodowym oraz letniskowym, a także wszystkie obiekty wymienione w art. 29 Prawa budowlanego.

Częstotliwość przeglądów

Częstotliwość, z jaką powinny być wykonywane przeglądy instalacji elektrycznych, zależy od wiele czynników, jak np. wiek konkretnej instalacji, narażenie instalacji elektrycznej na oddziaływanie czynników zewnętrznych, przeznaczenie danego budynku czy też wyniki ostatniej przeprowadzonej kontroli.

W niektórych przypadkach, w zależności od warunków środowiskowych, mogą pojawić się przesłanki do częstszego kontrolowania instalacji z uwagi na większe ryzyko intensywniejszej eksploatacji urządzeń i instalacji elektrycznych. Do takich przypadków można zaliczyć m.in.:

• miejsca pracy, w których istnieje wysokie ryzyko porażenia elektrycznego, pożaru lub wybuchu spowodowanego degradacją
• miejsca pracy lub pomieszczenia z instalacjami zarówno niskiego, jak i wysokiego napięcia
• obiekty komunalne
• tereny budowy
• instalacje bezpieczeństwa (np. oświetlenia awaryjnego)
• obszary, gdzie wykorzystywany jest sprzęt przenośny zasilany elektrycznie

Niezbędne uprawnienia i przebieg przeglądu instalacji elektrycznej

Kontroli zgodnej z prawem może dokonywać wyłącznie uprawniony do tego specjalista, posiadający świadectwo swoich kwalifikacji odnośnie dozoru i eksploatacji urządzeń oraz instalacji o różnej mocy. Każdorazowo wyniki przeglądu instalacji elektrycznej powinny zostać opisane w protokole pomiarowym. Elementem koniecznym w tymże protokole jest rysunek z opisem obwodów instalacji.

Przeglądy instalacji elektrycznych przeprowadzane są najczęściej w dwóch etapach. Pierwszy z nich to tzw. oględziny instalacji, po których następują czynności związane z wykonywaniem prób i pomiarów instalacji elektrycznej za pomocą specjalistycznej aparatury pomiarowej.

Szczegółowy przebieg i zakres oględzin instalacji elektrycznej niskiego napięcia przedstawia Polska Norma PN-HD 60364-6:2008. Oględziny polegają na badaniu instalacji elektrycznej organoleptycznie (bez stosowania mierników i próbników) w celu sprawdzenia poprawności doboru i montażu poszczególnych elementów instalacji. Oględziny wykonuje się zawsze przed etapem prowadzenia pomiarów i prób, najczęściej przy wyłączonej instalacji elektrycznej.